Przedwojenny talerz sederowy z Karlsbadu – porcelanowa opowieść o tożsamości i tradycji
Wśród przedmiotów liturgicznych, które łączą duchowość z rzemiosłem najwyższej próby, talerz sederowy zajmuje szczególne miejsce. To nie tylko naczynie – to centrum paschalnego stołu, miejsce, w którym spotykają się pamięć o historii, rytuał i wspólnota. Prezentowany tu egzemplarz, wykonany na początku XX wieku przez niemiecką manufakturę Paula Küchlera z Karlsbadu, jest świadectwem kunsztu i wielokulturowości, która przenikała ówczesne europejskie społeczeństwa.
Między światłem a tradycją
Już na pierwszy rzut oka talerz zachwyca: iryzowane wgłębienia przypominające masę perłową, budzące różnobarwne refleksy. Sześć sekcji otacza centralną część wraz zezłotą Gwiazdą Dawida, w której widnieje napis „Karlsbad”. To właśnie w tych wgłębieniach układa się sederowy porządek: maror, chazeret, charoset, karpas, z’roa i bejca. Każda nazwa wypisana została po hebrajsku, podkreślając religijny charakter święta.
Sztuka i funkcja w idealnej harmonii
Talerz został wykonany z delikatnej porcelany i ozdobiony grubymi złoceniami – nie jako dodatek, ale integralny element całości. Złoto oddziela poszczególne sekcje, ale też zdobi ranty i podkreśla wyjątkowy status tego przedmiotu. To nie jest codzienne naczynie – to ceremonialny artefakt, który przez dziesięciolecia mógł być świadkiem rodzinnych zgromadzeń, modlitw i radości z odzyskiwanej co roku wolności.
Pamiątka z Karlsbadu – miasto, które mówiło wieloma językami
Sygnatura „Porzellan Paul Küchler Karlsbad gegenüber Mühlbrunnkolonnade Kunstglas” na spodzie naczynia mówi wiele. Karlsbad (dziś Karlowe Wary w Czechach) był wówczas tętniącym życiem kurortem, w którym spotykały się kultury niemiecka, czeska i żydowska. Właśnie tam powstawały wyroby tak piękne jak ten – na pograniczu użytkowości i sztuki, z poszanowaniem dla tradycji i zamiłowaniem do estetyki.
Więcej niż talerz
Czy trafi do Twojej kolekcji judaików? A może stanie się nowym sercem Twojego sederowego stołu, przekazując historię dalej – dzieciom, wnukom, gościom? Talerz sederowy z Karlsbadu nie jest wyłącznie pięknym zabytkiem – to naczynie, które przemawia językiem wspólnej pamięci i duchowej głębi. Patrząc na niego, czujesz nie tylko urok przedwojennej porcelany, ale też wagę historii, którą niesie.
Czy jesteś gotów dać mu nowe życie w swojej przestrzeni?
